Uzaktan çalışma yöntemi birçok işveren ve çalışan için tercih edilen bir sisteme dönüşmüş durumda. AWI (Advanced Workplace Institute) nin yaptığı çalışmada, çoğu büyük kuruluşun bu konuda endişeleri olmasına rağmen, Mart ortasında yaşanmaya başlanan değişikliğe iyi uyum sağlandığı görülmektedir. Bu doğrultuda, iş dünyası için yeni bir dönemin başlangıcında olduğumuzu kabul etmek gerekir. Gerek uzaktan çalışma modelinde gerekse de ofis ortamındaki çalışmada, firmaların ileriye dönük yeni yaklaşımlara ihtiyacı olacaktır.
Ofis ortamındaki çalışma modelinde, firma kültürü, gelenekleri ve orada bulunmanın çalışanlar üzerinde sağladığı faydalar yadsınamayacak kadar fazladır. Çalışanların içinde bulunduğu sosyal ortam, ilişkiler ve şirketin işleyişi, kendiliğinden bir öğrenme aracına dönüşmekte ve kazanılan tecrübeyi kat be kat arttırmaktadır. Çalışanlar ise bu kazanımlar için, ilave bir çaba sarf etmeye gerek duymamaktadır. Liderlerin vizyonları, bilgi birikimleri, iş kültürleri ve çalışanlarından beklentileri sadece ofis ortamında bulunmakla bile kolayca edinilecek bilgi ve tecrübelerdir.
Buna karşılık uzaktan çalışma, insanları telefon veya video görüşmeleri ile birbirlerini görmeye ve kısa sürelerde etkileşimde bulunmaya itmektedir. Çalışanlar, bu etkileşimlerden aldıkları küçük bilgilerden (e-posta mesajları, video görüşmelerindeki sınırlı diyaloglar) büyük çıkarımlar yapmaları gerekmektedir. Bu durum, yanlış anlaşılmalara ve istenmeyen sonuçların ortaya çıkmasına sebep olmaktadır.
AWI’nin yaptığı araştırmaya göre uzaktan çalışma yöntemini etkileyen faktörler ve dağınık ekipleri yönetmek için gerekli liderlik özellikleri ve teknikleri şunlardan oluşmaktadır.
- Sosyal Uyum (grup başarısı iş birliği ve uyum ile oluşur)
- Güven (uyumlu çalışmanın temelidir)
- Takım Liderinin Desteği (çalışanın motivasyonu için değer verildiğini ve desteklendiğini hissetmek önemlidir)
- Bilgi Paylaşımı (güven ve liderlik desteği, çalışanların özgürce fikir paylaşmalarını teşvik eder)
- Hedef Belirleme (ekip performansının şirket hedefine olan katkısı önemlidir)
- Araştırma (başarılı ekipler grup dışı kişilerden ve farklı kaynaklardan bilgi edinmelidir)
Çalışanların birbirinden kopuk ve daha az etkileşimli oldukları uzaktan çalışma modellerinde, yukarıda belirtilen bu maddelerin sürdürülmesi çok zorlaşmaktadır. Ne yazık ki uzaktan çalışma modelinde pandemi öncesi olan sosyalleşme ve iş birliği imkanı bulunmamaktadır. Eğer yöneticiler önlem almazlarsa fiziksel mesafe yakın zamanda psikolojik mesafeye dönüşebilir. Bu olumsuzlukları değiştirmek için elimizde bulunan sanal iletişim araçları daha etkili ve bilinçli bağlantılara dönüştürülmelidir.
Liderlerin sanal ekipleri başarılı bir şekilde yönetmesi için, çalışanların durumlarını, sorunları çözüp çözemediklerini, ne tür desteğe ihtiyaçları olduğunu ve iş arkadaşlarıyla arasında bir sorun olup olmadığını anlaması gerekir. Bu durum pandemi gibi olağan üstü durumlarda daha da önem kazanmaktadır. Sonuç olarak, liderlerin çalışanlara insan ölçeğinde yaklaşmaları ve çalışanların aldıkları sorumlulukları kademeli olarak paylaşmaları gerekmektedir.
Covid-19 bize bir işyerinin, geleneksel ofis kavramının çok ötesinde olabileceği fikrini kazandırdı. Eğer uzaktan çalışma kalıcı hale gelirse, modern işgücünü yönetmek konusunda ciddi zorluklar yaşanacaktır. Liderler, sanal ve birbirinden uzak çalışanların neye ihtiyacı olduğuna dikkat etmeli ve insanların sosyalleşme, fikir ve bilgi paylaşımını rahatça yapabilecekleri bir ortamı teşvik etmelidirler.